Στον 13ο όροφο της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, συναντάει κανείς μία υπηρεσία όπου οι αστυνομικοί δεν φορούν στολές και δεν διαθέτουν επωμίδες να δηλώνουν το βαθμό τους. Κυκλοφορούν με πολιτικά και περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας μπροστά σε έναν υπολογιστή. Στο γραφείο του επικεφαλής της συγκεκριμένης υπηρεσίας υπάρχουν τέσσερις με πέντε υπολογιστές, φορητοί και σταθεροί, ο καθένας από αυτούς για διαφορετική χρήση.
Απόλυτα καλωδιωμένος ο ίδιος φοράει στο δεξί του χέρι ένα ρολόι τελευταίας τεχνολογίας, το οποίο τον ειδοποιεί ακόμα και για την ένταση της φωνής του. Ο υποστράτηγος, Μανώλης Σφακιανάκης, διευθυντής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΔΗΕ… συνοδεύεται ακόμα και στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο από έναν φορητό υπολογιστή. Ίδρυσε την Μονάδα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΔΗΕ το 1995 – η οποία μετεξελίχθηκε σε Διεύθυνση -, με το βαθμό, τότε, του υπαστυνόμου.
Παρά το γεγονός ότι κάποιοι στην αρχή τον πολέμησαν, θεωρώντας τον αιθεροβάμονα που κυνηγούσε τα φαντάσματα του διαδικτύου, πείσμων από τη φύση του, τα κατάφερε. Αεικίνητος και ανήσυχος, ηγείται αυτή τη στιγμή μίας από τις πιο επιτυχημένες και αποτελεσματικές υπηρεσίες δίωξης του κυβερνοεγκλήματος στον κόσμο.
Συνέντευξη στο Γιώργο Λαμπίρη
Συνέντευξη με τον Υποστράτηγο Μ. Σφακιανάκη της ΔΗΕ
– Στρατηγέ θα ήθελα να μου πείτε ποιες είναι οι συνηθέστερες εγκληματικές πράξεις, με τις οποίες έρχεστε αντιμέτωπος εσείς και η υπηρεσία σας.
«Το πρώτο πράγμα που μας απασχολεί είναι η ασφάλεια των παιδιών μας. Αυτή τη στιγμή το 93% των παιδιών ηλικίας 13 έως 18 ετών χρησιμοποιεί καθημερινά το διαδίκτυο. Για να είναι ασφαλή τα παιδιά μας έχουμε ποντάρει στην πρόληψη.
Πρώτα στη λίστα είναι τα εγκλήματα κακοποίησης παιδιών: παιδική πορνογραφία, αποπλανήσεις και ό,τι σχετίζεται με την εκμετάλλευση ανηλίκων. Δεύτερα έρχονται τα εγκλήματα που σχετίζονται με τα social media. Τρίτα έρχονται τα οικονομικά εγκλήματα και οι απάτες, καθώς καθημερινά έχουμε δεκάδες καταγγελίες για ηλεκτρονικές απάτες. Αμέσως μετά έρχονται οι εισβολές σε κρίσιμες δομές της χώρας, το λεγόμενο cracking. Πέμπτα είναι τα εγκλήματα που συμβαίνουν σε chat room. Εκεί όπου συχνάζει το σύνολο των εγκληματιών του διαδικτύου. Έμποροι ναρκωτικών, παιδόφιλοι και κάθε λογής παραβατικοί. Οι “πιάτσες” τους είναι στα “δωμάτια” επικοινωνίας και παράλληλα στο Darknet, ένα κεφάλαιο που θα απασχολήσει σύντομα τις αστυνομικές αρχές παγκοσμίως. Στο Darknet συγκεντρώνεται το 96% του όγκου των πληροφοριών ενώ το υπόλοιπο 4% είναι αυτό που βλέπουμε όλοι στις οθόνες μας».
– Τι έχει αλλάξει από τότε που αναλάβατε τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έως και σήμερα;
«Ανέλαβα το 1995, όντας ακόμα υπαστυνόμος. Προερχόμουν από τη Δίωξη Οικονομικού Εγκλήματος και ο τότε διευθυντής μου, μου ζήτησε -καθότι είχα γνώσεις υπολογιστών-, να αναλάβω παράλληλα με διάφορα σεμινάρια που διεξάγονταν, αυτό που ονομάζουμε ηλεκτρονικό έγκλημα.
Τότε το ηλεκτρονικό έγκλημα περιοριζόταν σε απάτες με πιστωτικές κάρτες. Ήταν μόλις είχαμε φύγει από την εποχή που κάποιοι πλαστογραφούσαν τα “τσιγκάκια” των καρτών και μπαίναμε στην εποχή που κάποιοι μέσω υπολογιστή δημιουργούσαν κάρτες κλώνους -το 1997-, υποκλέπτοντας τον αριθμό της πιστωτικής κάρτας. Ακολούθησαν τα dating club, όπου κάποιος έψαχνε να βρει γαμπρό ή νύφη. Εκεί, κάθε πικραμένος που είχε πρόβλημα με τη φίλη του και ήθελε να την εκδικηθεί, δημιουργούσε ένα προφίλ για λογαριασμό της, λέγοντας ότι ψάχνει για άντρα. Αυτές ήταν οι πρώτες παράνομες πράξεις μέσω των dating club.
Σιγά-σιγά το ηλεκτρονικό έγκλημα άρχισε να διογκώνεται, κάτι που είχα προβλέψει. Έπρεπε λοιπόν να αποδείξω τι ήταν αυτό που κάνω, γιατί κανείς δεν μπορούσε να συλλάβει αυτό που θα συνέβαινε μερικά χρόνια μετά. Πήρα δύναμη από το Θεό και άντεξα παρά τις δυσκολίες. Γιατί είναι διαφορετικό να κυνηγάει κάποιος το έγκλημα και διαφορετικό να “φωνάζει” ότι υπάρχει έγκλημα και να μην τον πιστεύουν. Οι τότε μεγαλόβαθμοι δεν πίστευαν τίποτα από αυτά που έκανα. Όλοι στη ΓΑΔΑ έλεγαν ότι είμαι ονειροπαρμένος. Ακόμα και υπολογιστή για την υπηρεσία μου είχε αγοράσει ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου, και αυτό το ξέρουν όλοι».
– Δεχτήκατε λοιπόν πόλεμο στα πρώτα σας βήματα.
«Μεγάλο πόλεμο. Δεν το κρύβω. Οι επιθέσεις που δέχτηκα κατά καιρούς, είναι κοινό μυστικό. Εγώ όμως τους συγχωρώ, καθώς υπήρχε άγνοια. Κυριαρχούσε η λογική εκείνου που δεν γνώριζε, η οποία επέβαλε να εξαφανίσει εκείνον που ξέρει, για να μπορέσει να επιβιώσει. Εγώ άντεξα με αποτέλεσμα να διαθέτει η Ελλάδα μία από τις καλύτερες υπηρεσίες στην Ευρώπη. Το βασικότερο όμως είναι ότι η χώρα μας με τιμή και καμάρι εξάγει το προϊόν που λέγεται “επιτυχίες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΔΗΕ”».
– Οι χώρες του εξωτερικού ζητούν τη βοήθειά μας σε διάφορες υποθέσεις που κατά καιρούς αντιμετωπίζουν;
«Τα αποτελέσματά μας είναι τέτοια, που υποχρεώνουν τους ξένους να υποκλίνονται μπροστά μας. Όταν βλέπετε την εταιρεία Facebook να κάνει δημόσια ανάρτηση σε 1.300.000.000 προφίλ χρηστών, στέλνοντας συγχαρητήρια στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΔΗΕ της Ελλάδας, αυτό λέει πολλά.
Καταφέραμε να σταματήσουμε τον ιό Lecpetex, τον οποίο είχαν δημιουργήσει δύο Έλληνες χάκερ, μπλοκάροντας ολόκληρο το σύστημα του Facebook. Τους ανακαλύψαμε, σώζοντας την εταιρεία από κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια επενδύσεων προκειμένου να γλυτώσει από αυτό τον ιό. Όσοι ξέρουν για εμάς, μας γνώρισαν μέσα από τις επιτυχίες μας. Στην αρχή ήμαστε κρυμμένοι. Όταν όμως άρχισαν να εισακούονται οι προτάσεις μου – το 2010 – προς τον πρώην υπουργό, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, και προσλάβαμε 100 επιστήμονες για το ηλεκτρονικό έγκλημα, εγώ έβλεπα ήδη μπροστά.
Του είχα πει μάλιστα: “Υπουργέ χωρίς επιστήμονες τελειώσαμε, εγώ φεύγω, δεν θα καθίσω ως μοναδικός ιθαγενής να σώσω την παρτίδα”. Καλοί και χρυσοί οι αστυνομικοί, αλλά εάν κάποιος δεν έχει διπλώματα και εξειδίκευση δεν κάνει τίποτα σήμερα. Οι επιστήμονες αυτοί έχουν προσληφθεί μετά από στοχευμένη προκήρυξη, σε αναζήτηση συγκεκριμένων προσόντων και τίτλων σπουδών. Είμαστε ίσως από τις λίγες υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου που διαθέτουν ISO».
– Πώς αντιμετωπίζετε τους χάκερ που κατά καιρούς συλλαμβάνετε; Εντάσσονται κάποιοι από αυτούς στην υπηρεσία όπως συμβαίνει αντίστοιχα σε αρκετούς φορείς τους εξωτερικού;
«Οι χάκερ είναι ευφυείς επιστήμονες . Επομένως η υπηρεσία μας δεν κλείνει την πόρτα της σε κανέναν. Δικαίωμα στο λάθος έχουμε όλοι μας. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι οι οποίοι είχαν κάνει ένα λάθος κατά το παρελθόν και ήρθαν στη συνέχεια να εργαστούν εδώ, είναι χρήσιμοι.
Είμαστε μία υπηρεσία που ανοίγει τα χέρια της στην κοινωνία. Μόνο κατά το μήνα Μάιο διοργανώθηκαν 30 συνέδρια παράλληλα με τα υπόλοιπα καθήκοντά μας. Δουλεύουμε όλη μέρα και κάθε μέρα.
Σε αυτό το σημείο θα σας αναφέρω κάτι συγκλονιστικό. Εάν κάποιος έλεγε πριν από τέσσερα χρόνια ‘’θα πάω εκδρομή στη ΓΑΔΑ’’, θα νόμιζαν οι περισσότεροι ότι λέει κάποιο ανέκδοτο. Σήμερα συνωστίζονται τα σχολικά λεωφορεία στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, γεμάτα μαθητές που έρχονται στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΔΗΕ, να μας επισκεφθούν και να δουν πώς δουλεύουμε και τι ακριβώς κάνουμε».
– Τι είναι το Cyberkid;
«Πρόκειται για έναν ιστότοπο, ο οποίος δημιουργήθηκε αφού εξιχνιάσαμε μία μεγάλη υπόθεση. Υπήρχε ένα παιχνίδι στο οποίο εννιάχρονα κοριτσάκια μπορούσαν να ντύνουν τις κούκλες τους. Οι παιδόφιλοι μέσω αυτού του παιχνιδιού αποπλανούσαν τα ανήλικα κορίτσια. Ένιωσα λοιπόν την ανάγκη ως προϊστάμενος μιας υπηρεσίας, να χτίσω ένα portal με παιχνίδια και συμβουλές, ενώ έχουμε πάρει και τα δικαιώματα για να “ντύνουμε κούκλες”. Έτσι, τα κορίτσια μπορούν να ντύνουν τις κούκλες τους μέσα από τον ιστότοπο της Ελληνικής Αστυνομίας.
Μάλιστα έχουμε ήδη κερδίσει δύο χρυσά μετάλλια για την πατέντα που έχουμε εφαρμόσει μέσω του Cyberkid. Ακουμπώντας κανείς ένα μόνο πλήκτρο, χτυπάει κατευθείαν το Cyber Alert στα γραφεία μας.
Σε ό,τι αφορά το Cyber Alert, ετοιμάζουμε και μία καινοτομία. Χτίζουμε μία εφαρμογή, δημιουργώντας το ειδικό δίκτυο Cyber Alert. Από εκεί, κάθε μορφή κινδύνου θα διοχετεύεται άμεσα σε αξιωματικούς μας. Υπολογίζουμε ότι θα το εγκαινιάσουμε μέσα στις επόμενες 20 ημέρες».
– Παρά τις προειδοποιήσεις σας αρκετοί γονείς επιτρέπουν στα ανήλικα παιδιά τους να ανεβάζουν φωτογραφικό υλικό στο facebook ή αλλού και πολλές φορές μάλιστα τις ανεβάζουν και οι ίδιοι. Άγνοια κινδύνου;
Όσοι γονείς συνεχίζουν να ανεβάζουν φωτογραφίες παρά τις προειδοποιήσεις μας, προφανώς νομίζουν ότι όσα λέμε δεν είναι παρά “ιστοριούλες”. Ο τελευταίος που συλλάβαμε έπαιρνε από το facebook φωτογραφίες κοριτσιών, τις μόνταρε σε ροζ βίντεο και στη συνέχεια εκβίαζε ανήλικες. “Εάν δεν υποκύψεις σε αυτά που σου λέω, θα δημοσιεύσω στο facebook το βίντεο, στο οποίο πρωταγωνιστείς , και θα το δουν οι γονείς, οι φίλοι και όλοι οι γνωστοί σου”, ανέφερε ο συγκεκριμένος που συλλάβαμε πρόσφατα».
– Στις 16 Ιουνίου ξεκινάει το πρόγραμμα «Περσέας» για πρώτη φορά στην Ευρώπη με αφετηρία την Ελλάδα. Πείτε μας γι’ αυτό.
« Έχουμε χτίσει μία στρατηγική, την οποία παρουσίασα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όλοι είπαν: “Η Ελλάδα είναι μπροστά!”. Γι’ αυτό το λόγο οι Ευρωπαίοι μας έδωσαν την ευκαιρία να είμαστε οι ηγέτες για το 2015 σε ό,τι αφορά την ενημέρωση του ευρωπαϊκού κοινού για την ασφάλεια του εμπορίου και των συναλλαγών μέσω διαδικτύου. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία που υλοποιούμε από την αρχή του 2015 θα κορυφωθεί στις 16 Ιουνίου, καθώς η Ελλάδα με βάση αυτή θα έχει ασφαλή αεροδρόμια επί 365 ημέρες το χρόνο, εφαρμόζοντας το πρόγραμμα “Περσέας”. Θα είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη, η οποία θα ελέγχει καθημερινά την ασφάλεια των αεροδρομίων για συναλλαγές με χαμένες, κλεμμένες ή απατηλές κάρτες. Την ίδια στιγμή που η Ευρώπη πραγματοποιεί μόνο δύο φορές το χρόνο τη σχετική άσκηση. Ωστόσο εμείς, η Ελλαδίτσα, όπως μας λένε κάποιοι, εφαρμόζουμε το πρόγραμμα “Περσέας” σε όλα τα αεροδρόμια της χώρας καθ’ όλη τη διάρκεια του 2015.
Έτσι, οι 25.000.000 ταξιδιώτες που αναμένεται να περάσουν από την Ελλάδα θα μπορούν να είναι απόλυτα ασφαλείς με βάση το πρόγραμμα στο οποίο θα εντάσσονται οι αεροπορικές εταιρείες και τα ταξιδιωτικά πρακτορεία. Έτσι, αφού περάσει η συναλλαγή από το ηλεκτρονικό σύστημα, ελέγχεται, διυλίζεται και εντοπίζεται ο κακόβουλος πελάτης. Θα μπορούμε για παράδειγμα να δώσουμε εντολή στη Μυτιλήνη, λέγοντας: “Πιάστε αυτόν”, και στη συνέχεια η Αστυνομία να προχωρήσει σε έλεγχο εφόσον υπάρχει υποψία απάτης. Με βάση τις αναλύσεις που κάνουμε, παρουσιάζουμε επιτυχία της τάξεως του 82% στον εντοπισμό κρουσμάτων απάτης. Μεταξύ των υπόπτων είναι πολλές φορές άτομα, τα οποία δεν διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα και από τον έλεγχο προκύπτει ότι έχουν παραποιήσει τα χαρτιά τους για να μπορούν να ταξιδέψουν ανενόχλητοι προς τα έξω».
– Ποια είναι η δυσκολότερη και ίσως η σημαντικότερη υπόθεση της καριέρας σας;
«Στα 20 χρόνια καριέρας μου έχω συναντήσει πολλές δύσκολες υποθέσεις. Μία από αυτές αγγίζει προσωπικά εμένα αλλά και ολόκληρη την υπηρεσία μου. Αναφέρομαι στην περίπτωση εξαφάνισης – απαγωγής της 13χρονης Δέσποινας. Το κορίτσι είχε εξαφανιστεί και όλοι την είχαν ξεγράψει. Παράλληλα το amber alert δεν προσέφερε καμία πληροφορία για εκείνη. Τελικά, η πληροφορία ήρθε μέσα από την επιμονή και την υπομονή των ανθρώπων της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΔΗΕ. Μετά από πολύ αγώνα εντοπίσαμε για λίγα δευτερόλεπτα ένα ίχνος σε ίντερνετ καφέ.
Αξιωματικοί της Δίωξης πήγαν στο σημείο και μίλησαν με τον ιδιοκτήτη του καφέ. Δείχνοντας μία φωτογραφία της κοπέλας, ο καταστηματάρχης θυμήθηκε ότι την είχε δει λίγες ώρες νωρίτερα. Χτενίσαμε όλη τη γειτονιά για να φτάσουμε σε μία γριούλα, η οποία μας είπε: “Το κορίτσι που ψάχνετε πρέπει να είναι σε αυτή την πόρτα”. Αμέσως επικοινώνησα με τον εισαγγελέα Κορρέ, ο οποίος βρισκόταν εκτός υπηρεσίας. Παρόλα αυτά όταν άκουσε ότι αναζητούσα εισαγγελέα για να μπορέσουμε να κάνουμε έρευνα στο σπίτι, δέχτηκε αμέσως να μας εξυπηρετήσει. Μπαίνοντας στο σπίτι βλέπουμε 8 – 10 μελαμψούς, ακολούθησε συμπλοκή και ψάχνοντας το σπίτι βρήκαμε την κοπέλα κλειδωμένη σε μία ντουλάπα».
– Μου είπατε ότι εντοπίσατε ένα ίχνος της Δέσποινας, το οποίο σας βοήθησε να καταλάβετε ότι ήταν ζωντανή. Πόσο σημαντικά είναι τα ηλεκτρονικά ίχνη;
«Θα πρέπει να ξέρετε κάτι. Πολλοί παραμυθιάζουν τον κόσμο ότι παραμένει ανώνυμος όταν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο. Στο διαδίκτυο όμως δεν υπάρχει ανωνυμία. Είμαστε όλοι επώνυμοι και ο καθένας όταν μπαίνει στον υπολογιστή του, έχει ένα ηλεκτρονικό ίχνος. Αυτό το ίχνος -ip address- τον συνοδεύει παντού, όπου και να πάει. Κάποιοι πονηρά σκεπτόμενοι ισχυρίζονται ότι μπορούν να αλλάξουν το ίχνος και να παραπλανήσουν την αστυνομία. Εγώ τους απαντάω ότι εάν ήξεραν να το κάνουν, δεν θα είχαν συλληφθεί τόσο επιφανείς χάκερ».
– Εάν ανεβάσω μία φωτογραφία στο διαδίκτυο και την κατεβάσω ξανά, χάνεται;
«Δεν χάνεται ποτέ. Ούτε το ίχνος, ούτε η φωτογραφία».
– Επομένως είναι ψευδαίσθηση αυτό που κάποιοι νομίζουν ότι εάν σβήσουν μία φωτογραφία από το facebook αυτή εξαφανίζεται.
«Βέβαια είναι ψευδαίσθηση. Υπάρχουν μηχανές που αποθηκεύουν κάθε κίνησή μας στο διαδίκτυο ανά δευτερόλεπτο. Και αυτό ίσως πολλοί δεν το γνωρίζουν. Εν ολίγοις ό,τι ανεβαίνει στο διαδίκτυο δεν κατεβαίνει ποτέ».
– Εάν γράψω στο Facebook “θέλω να πεθάνω” είναι ένα σημάδι, το οποίο θα χτυπήσει καμπανάκι στην υπηρεσία σας;
«Ανάλογα με το τι ακολουθεί είναι μία ένδειξη για να προσεγγίσουμε το άτομο αυτό με ψυχολόγο. Με βάση το προφίλ του πραγματοποιείται έρευνα στο διαδίκτυο πάντα με εντολή εισαγγελέα.
Μέχρι στιγμής πάντως έχουμε σώσει από την αυτοκτονία 1.212 συμπολίτες μας. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση ανήλικης, την οποία εντοπίσαμε σε 8 λεπτά, ενώ το προσπαθούσε να αυτοκτονήσει. Πήγαμε σπίτι της με την ομάδα ΔΙΑΣ και συναντήσαμε τους γονείς της. Όταν τους ρωτήσαμε – ήταν τρεις τα ξημερώματα -, πού βρισκόταν η κόρη τους, εκείνοι απάντησαν ότι είναι στο δωμάτιό της και κοιμάται. Λίγη ώρα αργότερα μπήκε η μητέρα στο δωμάτιο, είδε το παιδί της τραυματισμένο και άρχισε να φωνάζει σε βοήθεια. Αμέσως μεταφέραμε το κορίτσι στο νοσοκομείο, ενώ γι’ αυτό το περιστατικό βραβευθήκαμε από το FBI».
– Ποιο είναι το προφίλ των ανθρώπων που ανέβαζαν υβριστικά μηνύματα κατά της μικρής Άννυ όταν χάθηκε το κοριτσάκι;
«Αυτή η υπόθεση είναι ακόμα σε εξέλιξη. Το προφίλ τους όμως είναι ανάλογο με εκείνων που έβριζαν τον Γιακουμάκη την ημέρα που έγινε γνωστό ότι βρέθηκε νεκρός. Την ίδια ημέρα κάποιοι συμπολίτες μας έβριζαν χυδαία και βάναυσα τον άνθρωπο αυτό».
– Ακούσαμε αρκετά τη λέξη bullying το τελευταίο χρονικό διάστημα. Μήπως όμως έχει δημιουργηθεί σύγχυση για το τι ακριβώς είναι; Εάν κάποιος για παράδειγμα με χαρακτηρίσει “χοντρό” στη διάρκεια ενός διαλείμματος στο σχολείο σημαίνει ότι μου ασκεί bullying;
«Κάποιοι θέλουν να ποινικοποιήσουν το χαμόγελο των παιδιών μας. Εμείς όμως δεν θα τους αφήσουμε. Κάποιοι μετά τον άδικο χαμό του Βαγγέλη Γιακουμάκη θέλουν να περάσουν στην κοινωνία ότι είμαστε μία χώρα γεμάτη κρούσματα bullying . Με αυτό το σκεπτικό θα έπρεπε να έχουμε συλλάβει τη μισή Ελλάδα επειδή η Ελενίτσα δεν μιλάει με το Γιωργάκη, ο Γιωργάκης με το Μανωλάκη και ο Μανωλάκης με τον Κωστάκη. Ένα απλό πείραγμα, την καζούρα ή την παρεξήγηση κάποιοι θέλουν να την ονομάσουν bullying. Δεν είναι έτσι όμως.
To bullying είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα. Ένα από τα περιστατικά που αντιμετωπίσαμε αφορούσε μία δεκαεξάχρονη. Κάποιοι υπέκλεψαν φωτογραφίες της, τις μόνταραν και ανέβασαν ερωτικό βίντεο στο facebook, χρησιμοποιώντας τις φωτογραφίες της. Αυτή η κοπέλα έκανε μέσα σε 22 μέρες, 3 απόπειρες αυτοκτονίας. Αυτό είναι bullying. Από την έρευνα που κάναμε στη συνέχεια, διαπιστώσαμε ότι πίσω από αυτό βρισκόταν ο δεύτερος μαθητής στην τάξη, ο οποίος ήθελε να γίνει πρώτος. Όταν κάποιος δεν καταλαβαίνει που σταματάει το πείραγμα, τότε αρχίζει το bullying.
Το να κοροϊδέψουμε κάποιον λέγοντάς του “είσαι χοντρός ή έχεις μεγάλα αυτιά”, δεν έχει την ίδια διάσταση με αυτό που μόλις σας ανέφερα. Πρέπει να ξέρουμε όμως πότε σταματάει η πλάκα. Εάν ο διευθυντής του σχολείου πει σε ένα παιδί “σταμάτα τώρα”, τα παιδιά πρέπει να τον ακούσουν. Τα όρια μεταξύ πλάκας και τρομοκρατίας είναι πολύ λεπτά. Μην ξεχνάτε ότι όλα ξεκινούν από μία πλάκα στη ζωή».
Πηγή: newsbeast.gr