Πολλά ακούμε στις μέρες μας για “Smart Home”, “eHome” ή “Smart Living” και γενικά για αυτό που αποκαλούμε “Έξυπνο Σπίτι”. Πρόκειται για ένα trend που διαθέτει μεγάλη δυναμική και αυτό αποδεικνύεται με δύο τρόπους: Αφενός από την ανάπτυξη της αγοράς που αναμένεται να αγγίξει τα 150 δις δολάρια σε αξία ως το 2020 και, αφετέρου, από το γεγονός πως εταιρείες-κολοσσοί (Google, Samsung, Amazon, Bosch ανάμεσα σε άλλους) επενδύουν σημαντικά ποσά, αναπτύσσοντας νέες τεχνολογίες που υπόσχονται απρόσκοπτη διασύνδεση και ενσωμάτωση του φυσικού με τον ψηφιακό κόσμο στα σπίτια μας (αλλά και στα αυτοκίνητά μας).
Πρόκειται επομένως για μια πολύ υποσχόμενη αγορά που θα προσφέρει στο δίκτυο των συνεργατών ένα πεδίο δράσης με πολλές προοπτικές, σημαντικές δυνατότητες after sales, αλλά και υποστήριξης των αναγκών των πελατών με υπηρεσίες και προϊόντα. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικότερα τι ακριβώς είναι το Smart Home, ποιες υπηρεσίες περιλαμβάνει και ποια είναι η κατάσταση της αγοράς του.
Το Smart Home είναι σίγουρα… έξυπνο. Πώς θα μπορούσε εξάλλου να μην είναι, όταν διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό από συνδεδεμένες ηλεκτρονικές συσκευές και οικιακό εξοπλισμό που ελέγχεται και προγραμματίζεται για να επιτελεί συγκεκριμένες ενέργειες, προκειμένου να βοηθήσει τους διαβιούντες σε αυτό να εξοικονομήσουν χρήματα, χρόνο, ενέργεια και ανθρώπινο δυναμικό. Το σύστημα που λειτουργεί στο παρασκήνιο και είναι υπεύθυνο για όλες αυτές τις ενέργειες αποκαλείται home automation και βρίσκεται ήδη σε χρήση ήδη εδώ και δεκαετίες (στη βασική του μορφή) σε αρκετά σύγχρονα σπίτια. Κάποια παραδείγματα περιλαμβάνουν τον προγραμματισμό ενός φούρνου μικροκυμάτων για συγκεκριμένο χρόνο και θερμοκρασία ή το αυτοματοποιημένο άνοιγμα της πόρτας του γκαράζ με ένα remote control.
Βέβαια, τα συστήματα οικιακού αυτοματισμού της εποχής μας είναι πολύ πιο εξελιγμένα. Επιτρέπουν την ενσωμάτωση μιας ποικιλίας έξυπνων συσκευών και τον έλεγχό τους από ένα κεντρικό panel, ενώ προσφέρεται συνήθως και απομακρυσμένη πρόσβαση μέσω του Internet. Μπορούμε να αναζητήσουμε την απαρχή της τεχνολογίας αυτή στο Internet of Things: Ένα τεράστιο δίκτυο έξυπνων αντικειμένων που συνεργάζονται προκειμένου να συλλέξουν και να αναλύσουν δεδομένα, εκτελώντας αυτόνομα στη συνέχεια συγκεκριμένες ενέργειες. Η τεχνολογία που επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών συσκευών ονομάζεται machine-to-machine communication (M2M).
Ένα πρώιμο παράδειγμα αυτής είναι το σύστημα συναγερμού που χρησιμοποιεί αισθητήρες για την ανίχνευση κίνησης στο σπίτι και την παραβίαση πορτών ή παραθύρων. Αυτό που θα κάνει το Smart Home είναι να ενσωματώσει το σύστημα συναγερμού σε ένα πολύ πιο περίπλοκο υπερ-σύστημα, στο οποίο εκτελούνται παράλληλα και άλλες ενέργειες, όπως το μπλοκάρισμα της εξόδου ή η παροχή πρόσβασης στο βίντεο παρακολούθησης μέσω Internet. Επιπρόσθετα, το Smart Home μπορεί να προγραμματιστεί για την ενεργοποίηση φωτισμού, τηλεόρασης, ραδιοφώνου, ώστε να αποτραπούν οι διαρρήξεις. Επιπλέον, οι χρήστες μπορούν να ενσωματώσουν στο σύστημα alarms για μονοξείδιο του άνθρακα ή διαρροή νερού, ανίχνευση φωτιάς κ.ο.κ.
Υπάρχουν βέβαια και άλλα features στο Smart Home που είναι σχεδιασμένα για να προσφέρουν άνεση και όχι μόνο ασφάλεια. Το σύστημα εικόνας και ήχου μέσω ηχείων και οθονών σε όλο το σπίτι μπορεί να ελεγχθεί μέσω μιας κεντρικής μονάδας, όπως είναι το smartphone ή ένα tablet PC. Ο χρήστης τους μπορεί να προγραμματίσει το σύστημα για να παίζει μουσική ή να ενεργοποιείται η τηλεόραση όποτε μπαίνει στο σπίτι, ή ακόμα και σε προκαθορισμένες ώρες της ημέρας. Το ίδιο ισχύει και με τη μουσική επένδυση του χώρου. Επιπλέον, είναι δυνατόν να ενσωματωθούν συστήματα θέρμανσης, εξαερισμού και άρδευσης, αλλά και ένας αριθμός από οικιακές συσκευές: Από έξυπνα ψυγεία, ως ταΐστρες ζώων και έξυπνες ηλεκτρικές σκούπες.
Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και τις νέου τύπου κάμερες παρακολούθησης (surveillance cloud cams), χάρη στις οποίες ο χρήστης έχει τη δυνατότητα πλήρους ελέγχου του ιδιωτικού του χώρου, αλλά και των οικείων προσώπων του ανά πάσα στιγμή, από οπουδήποτε.
Η αγορά του οικιακού αυτοματισμού έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα πρόσφατα χρόνια και επεκτείνεται σε όλους τους τύπους των κατοικιών, αλλά και στη βιομηχανία αυτοκινήτου. Εκτός από τα έξυπνα σπίτια, έχουμε και τα έξυπνα αυτοκίνητα και γραφεία, και σταδιακά τις λεγόμενες έξυπνες πόλεις (Smart Cities).
Η βιομηχανία του μέλλοντος και οι προκλήσεις
Η τεχνολογία του Smart Home μετακινείται σταδιακά από τα εργαστήρια και τις εκθέσεις στα καταστήματα λιανικής. Τα έξυπνα ψυγεία που θα μπορούν να παραγγείλουν τρόφιμα και θα μπορούμε να ελέγξουμε μέσω apps δεν αποτελούν εύρημα επιστημονικής φαντασίας, αλλά πραγματικά προϊόντα. Δεν είναι τυχαίο που τεράστιου μεγέθους εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Google, Samsung, Amazon, Bosch και άλλων, επενδύουν εκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών που θα κάνουν πράξη το Smart Home. Η αγορά αυτή ουσιαστικά οδηγείται από την αυξημένη ανάγκη για ευκολία, εξοικονόμηση ενέργειας και τις χαμηλές εκπομπές άνθρακα, καθώς και τη βασική απαίτηση για ασφάλεια.
Δεν είναι τυχαίο που τεράστιου μεγέθους εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Google, Samsung, Amazon, Bosch και άλλων, επενδύουν εκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών που θα κάνουν πράξη το Smart Home.
Από την άλλη, αν και πολλοί καταναλωτές έχουν ήδη εκφράσει την επιθυμία να επενδύσουν σε συστήματα οικιακού αυτοματισμού, η καταναλωτική ζήτηση απέχει ακόμα από το να γίνει mainstream. Οι υψηλές τιμές και η μακρά περίοδος αντικατάστασης οικιακών συσκευών είναι ανάμεσα στους βασικούς λόγους που προκαλούν τροχοπέδη στην περαιτέρω ανάπτυξη. Ένα ακόμα εμπόδιο είναι ο τεχνολογικός κατακερματισμός εντός του ίδιου του οικοσυστήματος του Smart Home. Επί του παρόντος, πολλοί κατασκευαστές επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν διαφορετικά πρότυπα και δίκτυα για τα προϊόντα τους, καθιστώντας δυσχερές για τους καταναλωτές να εγκαταστήσουν, να ελέγξουν και να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά διαφορετικές συσκευές από διαφορετικές εταιρείες. Οι κατασκευαστές θα πρέπει –ιδεατά- να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν ένα ενοποιημένο εργοστασιακό πρότυπο, προκειμένου να πειστούν ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές να επενδύσουν σε αυτή την αγορά.
Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας που πρέπει να έχει υπόψη του το κανάλι είναι εκείνος της ασφάλειας. Η αύξηση του cybercrime και των κλοπών ταυτότητας μέσα στα προηγούμενα χρόνια έχει κάνει τους καταναλωτές να ανησυχούν σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα τους. Μεγάλο ποσοστό φοβάται πως οι κυβερνο-εγκληματίες θα χακάρουν τα έξυπνα σπίτια τους και θα χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα τους εναντίον τους.
Από μόνη της η εγκατάσταση ενός παραδοσιακού συστήματος ασφάλειας δεν είναι αρκετή. Προκύπτει η ανάγκη νέων τεχνολογιών ασφαλείας, οι οποίες έχουν ειδικά αναπτυχθεί για έξυπνα οικιακά gadgets και συστήματα. Όλες οι συνδεδεμένες συσκευές θα πρέπει να συνοδεύονται από ισχυρή προστασία απορρήτου και δυνατότητες remote updating, υπό την άμεση ευθύνη του κατασκευαστή. Από την άλλη, οι καταναλωτές θα πρέπει να εκπαιδευτούν σχετικά με τις πιθανές απειλές ασφαλείας που πιθανώς να προκύψουν και ταυτόχρονα να είναι συνεπείς και προσεκτικοί όταν πρόκειται να ακολουθήσουν τις οδηγίες που προβλέπει ο πάροχος.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Intel, οι καταναλωτές δεν αισθάνονται ενθουσιασμό σχετικά με τις υπάρχουσες μεθόδους ασφαλείας για τα Smart Homes και τις IoT συσκευές: 4 στους 10 θεωρούν τα passwords ως βασική πηγή άγχους, ενώ το 75% ανησυχεί σχετικά με τον αριθμό των passwords που απαιτούνται για τη διαχείριση των σπιτιών τους. Μέχρι στιγμής, η βιομετρική έχει επιτύχει τα υψηλότερα ποσοστά ως εναλλακτικό μέσο ταυτοποίησης και ασφάλειας. Το 54% επέλεξε τα αποτυπώματα, το 46% επέλεξε την αναγνώριση φωνής και το 42% το σκανάρισμα των ματιών.