.

Η δεκαετία της Τεχνητής Νοημοσύνης… και του Ανθρώπου



Αν όλα τα προηγούμενα χρόνια η συζήτηση αυτή ήταν μεταξύ θεωρίας και φαντασίας με χαλαρή διάθεση φουτουριστικής αφαιρετικότητας, την επόμενη δεκαετία ένα από τα trends που θα κυριαρχήσουν θα είναι η σχέση μας με τις έξυπνες μηχανές και ο αντίκτυπος της Τεχνητής Νοημοσύνης σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας μας. Μόνο με οικονομικούς όρους αν προσεγγίσει κανείς το φαινόμενο αρκεί. Πάνω από 16 τρισ. δολάρια αναμένεται να προστεθούν στο παγκόσμιο ΑΕΠ από τις εφαρμογές AI μέχρι το 2030. Άρα δικαιωματικά η επόμενη δεκαετία είναι της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Το 1936, ο άγγλος μαθηματικός Alan Turing εισήγαγε τη μηχανή Turing, μοντέλο υπολογισμού που προκάλεσε την ανάπτυξη της πληροφορικής και των υπολογιστών. Το 1950, ο Turing δημοσίευσε μελέτη με τίτλο «Υπολογιστικά μηχανήματα και νοημοσύνη», η οποία συχνά αναφέρεται ως η αφετηρία της σύγχρονης ΤΝ, δηλαδή της ικανότητας μιας μηχανής να εμφανίζει ανθρώπινες δυνατότητες, όπως ο συλλογισμός, η μάθηση, η δημιουργικότητα. Πώς όμως τα καταφέρνει η ΑΙ;

Αν ζούσε σήμερα ο Εμπεδοκλής θα προσέθετε στα τέσσερα στοιχεία του – γη, νερό, αέρας και φωτιά– που εμφανίζονται συχνά στην κλασική σκέψη και ένα πέμπτο, τα…data και θα έδινε την απάντηση εκείνος στο παραπάνω ερώτημα. Τα δεδομένα κάνουν τη διαφορά. Τα δεδομένα που παράγει η ανθρωπότητα καθημερινά σε απίστευτες ποσότητες. Που είναι παντού γύρω μας. Που δημιουργούν την πρώτη ύλη για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Αυτό είναι η ΑΙ. Μία μέθοδος χρήσης των απεριόριστων δεδομένων που παράγει ο άνθρωπος και που μέσω της μηχανικής μάθησης και της ισχύος των υπολογιστών, καταλήγει σε «έξυπνες» εφαρμογές προς όφελος – ας ελπίσουμε και ας διασφαλίσουμε – του ανθρώπου. 

Πώς εντάσσεται σε αυτό το άλμα της τεχνολογίας ο άνθρωπος; Οι όποιες αμφιβολίες για τη δραστική επίδραση της τεχνολογίας στις ζωές των ανθρώπων, ως αποτέλεσμα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, έχουν εκπέσει. Αυτό που δεν έχει επισημανθεί αρκετά μέχρι σήμερα, είναι οι συνέπειες από την άνοδο της χρήσης της ΑΙ στον άνθρωπο. Κάτι που έχει ιδιαίτερη βαρύτητα όταν συζητάμε για το μέλλον κυρίως της εργασίας σε έναν κόσμο όπου οι μηχανές μπορούν να καλύψουν μεγάλο κομμάτι από τις παραδοσιακές −και όχι μόνο− μορφές απασχόλησης, χειρωνακτικές ή διανοητικές, που εμείς οι άνθρωποι έχουμε συνηθίσει να αποτελούν αποκλειστικότητα μας από τις απαρχές της ιστορίας μας. 

Οι δυτικές κοινωνίες διαμορφώνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ιδέα της ηθικής της εργασίας, των προτεσταντικών ιδεωδών περί απασχολησιμότητας. Αυτό το ιδανικό −μερικοί θα το έλεγαν στάση ζωής− έχει φτάσει πέρα ​​από τα σύνορα της χριστιανοσύνης και σίγουρα δεν είναι αποτελεί μόνο μια δυτική έννοια, αφού και στη σύγχρονη Κίνα το μοτίβο εξελίσσεται ομοίως. Κάπως έτσι, το αφήγημα περί προόδου, συνεχούς εξέλιξης και επιτυχίας, το αμερικανικό όνειρο κατά κάποιον τρόπο, έχει εδραιωθεί στη συνείδηση των περισσοτέρων στον σύγχρονο κόσμο, ανεξαρτήτως Ηπείρου. Το εν λόγω αφήγημα λοιπόν, κατέχει κεντρική θέση στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε το πλαίσιο της συνύπαρξης μας με την ΤΝ τα επόμενα χρόνια. 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το πεπαλαιωμένο σύνολο των πεποιθήσεών μας σχετικά με την ουσία της σκέψης και ζωής του μας αμφισβητήθηκε έντονα και καταστράφηκαν τα τελευταία διακόσια χρόνια. 

Μέσα από τις αποκαλούμενες τρεις «ανώμαλες προσγειώσεις» της νεωτερικότητας, ο άνθρωπος κλήθηκε να αφομοιώσει τις συγκλονιστικές θεωρίες του Κοπέρνικου, του Δαρβίνου και του Φρόιντ. Στην Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, ενυπάρχει η επόμενη πρόκληση για τον ανθρώπινο εγωισμό. Ο Κοπέρνικος εξόρισε τον άνθρωπο από το κέντρο του Σύμπαντος. Ο Δαρβίνος τού στέρησε την περιούσια θέση του στη Δημιουργία. Και ο Φρόιντ τον προσγείωσε αποδεικνύοντας ότι δεν έχει καν απόλυτη κυριαρχία επί του ίδιου του μυαλού του. Και έπεται η Τεχνητή Νοημοσύνη. 

Με την αυγή της νέας δεκαετίας για την ΤΝ, η πεποίθηση του ανθρώπου ότι συμμετέχει σε ένα θείο έργο, μέσω αποκλειστικής «ιδιοκτησίας» της νοημοσύνης και της δημιουργικότητάς του, μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω. Η ΤΝ μπορεί να μάθει εξίσου και μπορεί να δημιουργήσει και εκείνη. 

Όμως, προς αποφυγή παρερμηνειών πρέπει να διευκρινίσουμε το εξής. Ο κόσμος μας αλλάζει. Η ΤΝ μπορεί να μάθει και να δημιουργήσει μέσα στο δικό της πλαίσιο. Όχι στο δικό μας. Όποιος επισκεφθεί ένα μεγάλο σύγχρονο εργοστάσιο παραγωγής αυτοκινήτων σήμερα θα θαυμάσει μία υπέροχη ρομποτική συμφωνική ορχήστρα. Τα αυτοκίνητα παράγονται εξολοκλήρου από ρομπότ που σε μία υπέροχα αρμονική αλληλουχία δημιουργούν ένα σύνολο που δημιουργεί, σαν να βλέπει κανείς ορχήστρα κλασικής μουσικής. Στο δικό της περιβάλλον. Στον χώρο που πλέον της έχουμε παραχωρήσει. 

Ο άνθρωπος εκεί δεν έχει ρόλο παρά μόνο επικουρικό. Αυτή είναι η νέα εξέλιξη που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε. Η ΤΝ δρα σε ένα προκαθορισμένο περιβάλλον που εμείς της παρέχουμε προς δική μας βοήθεια. Και η πρόκληση είναι να μάθουμε να συνεργαζόμαστε με τις «έξυπνες» μηχανές γιατί για τα πολλά επόμενα χρόνια δεν θα έχουμε τόσο αυτό που αναφέρεται ως ΑΙ (artificial intelligence), όσο τον αναγραμματισμό σε ΙΑ (intelligent assistance). Θα έχουμε στα χέρια μας μία έξυπνη υποβοήθηση και όχι μία απόλυτα έξυπνα αυτόνομη σκέψη. 

Βρισκόμαστε στο κατώφλι μίας νέας δεκαετίας. Κάθε μεγάλη αλλαγή στην πορεία της ανθρωπότητας είναι συνυφασμένη με περιόδους μετάβασης από το άγνωστο στη γνώση και από το περίεργο στην εξοικείωση. Αλλιώς η μετάβαση καθίσταται αδύνατη. 

Με αυτή την ανθρωποκεντρική προσέγγιση ως οδηγό απέναντι στις εξελίξεις, παρουσιάζω μία ερασιτεχνική προσπάθεια απόδοσης στα ελληνικά σημαντικών όρων που ανήκουν στο περιβάλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης, προσπαθώντας να διευρύνω όχι τη γνώση, αλλά την εξοικείωση μας με όρους που θα μας απασχολήσουν στο μέλλον. Δεν καυχώμαι για την πρωτοβουλία αφού δεν διαθέτω γνώσεις Πληροφορικής, αλλά αισθάνομαι υποχρέωση μου να συμβάλω σε μία συνολική προσπάθεια της χώρας να βρεθεί ενώπιον των μεγάλων προκλήσεων της εποχής μετά μία δεκαετία οπισθοχώρησης.


Ετικέτες
[blogger]

Author Name

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Από το Blogger.