Η εποχή των smart buildings και οι αστραπιαίες εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας μάς δίνουν τη δυνατότητα να ελέγχουμε και να διασφαλίζουμε τον έλεγχο των συστημάτων του κτιρίου από απόσταση.
Η έννοια της ασφάλειας, λοιπόν, είναι θεμελιώδους σημασίας για την επιτυχή λειτουργία μιας επιχείρησης, και γι’ αυτόν τον λόγο τόσο πολλές εταιρείες επενδύουν μεγάλα ποσά και χρόνο σε συστήματα ασφαλείας των κτιριακών εγκαταστάσεών τους. Αυτήν τη στιγμή, στην αγορά προσφέρεται ένα μεγάλο φάσμα λύσεων κτιριακής ασφάλειας, είτε πρόκειται για ιδιωτική κατοικία ή για επαγγελματικά κτίρια (βιομηχανικά, γραφεία κ.λπ.).
Σε σύγκριση όμως με τα συστήματα που εφαρμόζονται σε μια κατοικία, οι αντίστοιχες λύσεις για ένα επαγγελματικής χρήσεως κτίριο πρέπει να διακρίνονται για την αντοχή τους, αλλά και για τη δυνατότητα να προσφέρουν διάφορα είδη ασφαλείας δεδομένου του μεγάλου πλήθους ανθρώπων που τα χρησιμοποιούν.
Αν και τις περισσότερες φορές μια ιδιωτική κατοικία μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ασφαλείας της με μια κλειδαριά ασφαλείας, ένα σύστημα συναγερμού ή και ένα σύστημα βιντεοεπιτήρησης, τα επαγγελματικής χρήσεως κτίρια έχουν ανάγκη πιο σύνθετες λύσεις ασφαλείας.
Ποια είναι λοιπόν όλα εκείνα τα συστήματα ασφαλείας που μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια ενός επαγγελματικού κτιρίου; Επίσης, ποια είναι τα κριτήρια στα οποία πρέπει να στηριχθείτε προκειμένου να κάνετε τις καλύτερες επιλογές ανάλογα με τις ανάγκες του δικού σας κτιρίου;
Η έννοια του smart building
Για να κατανοήσουμε, όμως, τις ανάγκες σε συστήματα ασφαλείας που έχει το κτίριό μας, οφείλουμε αρχικά να ξεκαθαρίσουμε την έννοια του smart building, δηλαδή της νέας εξελιγμένης γενιάς κτιρίων που έχει μπει ήδη στη ζωή μας.
Όπως έχει γνωστοποιήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την ενέργεια και το κλίμα, έως το 2030 υπάρχει η δέσμευση για ακόμη μεγαλύτερη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40%, καθώς και αύξηση του ποσοστού ανανεώσιμης ενέργειας, εξοικονόμηση ενέργειας και βελτίωση της βιωσιμότητας του κτιριακού αποθέματος όλης της ηπείρου.
Έχοντας ως στόχο λοιπόν τα παραπάνω, η ΕΕ ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη της να θεσπίσουν αυστηρότερους κανόνες και προδιαγραφές για τον σχεδιασμό και τη μέγιστη ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Αυτό, με λίγα λόγια, μετουσιώνεται σε σχεδιασμό ενεργειακά αναβαθμισμένων κατασκευών, σε εφαρμογή Καινοτόμων Ιδεών και Τεχνολογιών στα σύγχρονα κτίρια και στη δημιουργία της νέας γενιάς των «έξυπνων κτιρίων», δηλαδή των smart buildings.
Βασικό χαρακτηριστικό αυτών των κτιρίων είναι ο αυτοματισμός, καθώς όλες οι λειτουργίες συνυπάρχουν σε ένα σύστημα που συλλέγει δεδομένα για την κατάσταση του κτιρίου, των καιρικών συνθηκών, των επιθυμιών των χρηστών, αυξάνοντας έτσι φοβερά τις δυνατότητές του. Όλο αυτό έχει κυρίως σαν αποτέλεσμα την αύξηση της αισθητικής, της άνεσης και της ασφάλειας που νιώθει ο χρήστης στο κτίριο, μέσω της αυτοματοποίησης και της εύκολης διαχείρισης πολλών λειτουργιών.
Τα έξυπνα κτίρια διαθέτουν αυτοματοποιημένα συστήματα που ελέγχουν τη θέρμανση, τον εξαερισμό, την ψύξη, αντιμετωπίζουν την πυρκαγιά, ελέγχουν την ασφάλεια του κτιρίου, διαχειρίζονται αυτοματοποιημένα την ενέργεια και το φωτισμό, τις επικοινωνίες, τους ανελκυστήρες, τη διαφυγή σε περίπτωση κινδύνου, την ενσωμάτωση των ΑΠΕ και είναι κατασκευασμένα από υλικά φιλικά προς το περιβάλλον με χαμηλή ενσωματωμένη ενέργεια και ελαχιστοποιημένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια ολόκληρου του κύκλου ζωής τους.
Κατηγορίες συστημάτων ασφαλείας
Σε μια κτιριακή εγκατάσταση επαγγελματικής χρήσεως, υπάρχουν πολλά συστήματα ασφαλείας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν και όλες οι υφιστάμενες λύσεις. Κριτήριό σας πρέπει να είναι πάντα οι ανάγκες και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του κτιρίου σας.
Ο υπεύθυνος της εγκατάστασης ή η εταιρεία που αναλαμβάνει την τοποθέτηση τέτοιων συστημάτων είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι που θα καθορίσουν τα κατάλληλα συστήματα ασφαλείας για το κάθε κτίριο ξεχωριστά. Παρ’ όλα αυτά, τα πιο ευρέως διαδεδομένα συστήματα ασφαλείας είναι τα παρακάτω:
Συστήματα ελέγχου πρόσβασης. Ένα τέτοιο σύστημα επιτρέπει την είσοδο σε ένα κτίριο γραφείων ή σε έναν επαγγελματικό χώρο με τα κατάλληλα διαπιστευτήρια, αποτρέποντας έτσι την ανεξέλεγκτη είσοδο. Συνήθως, οι ελεγκτές πρόσβασης ταυτοποιούν τους χρήστες μέσω κάρτας proximity, μέσω κωδικού ΡΙΝ, βιομετρικά με δακτυλικό αποτύπωμα ή ασύρματα μέσω τεχνολογίας NFC & Bluetooth.
Μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα ή στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου συστήματος για τον έλεγχο πολλών εισόδων και υποστηρίζουν διαφορετικά πρωτόκολλα επικοινωνίας ώστε να ενσωματώνονται και σε συστήματα τρίτων κατασκευαστών.
Το λογισμικό διαχείρισης αναγνωρίζει επιμέρους υποσυστήματα πρόσβασης και τα συνδέει με την κεντρική βάση δεδομένων. Έτσι επιτυγχάνεται ευκολότερη διαχείριση και καλύτερος έλεγχος. Διατίθεται μεγάλη ποικιλία από ελεγκτές, αναγνώστες, κάρτες δικτύωσης, κάρτες επέκτασης και παρελκόμενα που δίνουν λύσεις σε κάθε διαφορετική εφαρμογή από την πιο απλή μέχρι την πιο σύνθετη.
Βιντεοεπιτήρηση & κάμερες παρακολούθησης. Τα συστήματα καμερών, καταγραφής εικόνας ή αλλιώς συστήματα βιντεοεπιτήρησης είναι απολύτως απαραίτητα προκειμένου να ελέγχουμε χώρους, αγαθά και τα άτομα που εισέρχονται ή που εργάζονται στους χώρους επιτήρησης χωρίς απαραίτητα την ανάγκη ανθρώπινης παρουσίας στον ίδιο χώρο ή και καθόλου. Ένα σύστημα καμερών μπορεί να επεκταθεί και να καλύψει οποιαδήποτε εφαρμογή.
Από ένα απλό αυτόνομο σύστημα καταγραφής εικόνας (Stand Alone), σε εφαρμογές που υπάρχει η ανάγκη τόσο της καταγραφής εικόνας αλλά και η ύπαρξη προσωπικού ασφαλείας που μπορεί να ελέγχει και να αντιδρά σε κάποιο συμβάν ή ακόμα και σε εξειδικευμένες εφαρμογές, όπως μουσεία ή εκθεσιακούς χώρους. Σημειωτέον ότι λόγω του Ευρωπαϊκού Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (GDPR), η τοποθέτηση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης θα πρέπει να αποφασίζεται αφού πρώτα εξασφαλιστεί ότι αυτή θα είναι σύννομη.
Συστήματα συναγερμού. Τα συστήματα συναγερμού σε εμπορικά κτίρια μπορούν να αποτρέψουν την εγκληματική δραστηριότητα και να ειδοποιήσουν το προσωπικό για παραβίαση. Οι συναγερμοί μπορούν να συνδεθούν απευθείας με μηχανισμούς κλειδώματος πόρτας ή να ενεργοποιηθούν από συγκεκριμένα συμβάντα στην ιδιοκτησία. Η τοποθέτηση όμως ενός τέτοιου συστήματος πρέπει να συνοδεύεται από την κατάλληλη μελέτη που θα καθορίσει τις ανάγκες κάθε κτιριακής εγκατάστασης.
Ένα κατάστημα, για παράδειγμα, έχει τρία μεγάλα μειονεκτήματα σε σχέση με τους άλλους επαγγελματικούς χώρους: την ευάλωτη τζαμαρία, την άμεση οπτική επαφή με το εμπόρευμα και τη δυνατότητα εισόδου οποιουδήποτε. Από την άλλη, ένας βιομηχανικός χώρος έχει τρεις κυρίως γραμμές ασφαλείας: τον περιμετρικό εξωτερικό οπλισμό, την παγίδευση των ανοιγμάτων και την εσωτερική κάλυψη.
Αισθητήρες. Όπως και με τα υπόλοιπα, έτσι και εδώ υπάρχει μια μεγάλη γκάμα προϊόντων ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου. Οι αισθητήρες θερμοκρασίας καταγράφουν και ελέγχουν αλλαγές στη θερμοκρασία σε μηχανήματα και συσκευές που υπάρχει ενδεχόμενο υπερθέρμανσης. Οι αισθητήρες υγρασίας, από την άλλη, παρακολουθούν αν η συγκέντρωση υγρασίας σε έναν χώρο με μηχανήματα θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία τους. Τέτοια μέσα χρησιμοποιούνται ευρέως σε νοσοκομεία, μουσεία και εργοστάσια. Οι αισθητήρες κίνησης και επαφής χρησιμοποιούνται σε συστήματα ελέγχου πρόσβασης και συναγερμού.
Επίσης, οι αισθητήρες ηλεκτρικών συνδέσεων είναι προγραμματισμένοι για να εντοπίζουν διακυμάνσεις στη θερμοκρασία των ηλεκτρικών καλωδιώσεων, όπως του πίνακα, αποτρέποντας έτσι την υπερθέρμανση και την πυρκαγιά. Όλα τα είδη αισθητήρων, χάρη στην τεχνολογία IoT, επιτρέπουν τον εξ αποστάσεως έλεγχο και την έξυπνη διαχείρισή τους μέσω διαδικτυακών πλατφορμών.
Συστήματα πυρασφάλειας. Ένα σύγχρονο σύστημα πυροπροστασίας περιλαμβάνει απαραίτητα ένα επαρκές δίκτυο πυρανιχνευτών, που θα είναι κατάλληλοι για την κάθε περίπτωση και θα εξασφαλίζουν επαρκή αξιοπιστία. Η πυρανίχνευση (δηλαδή η διέγερση ενός κατάλληλου αισθητηρίου συστήματος), θα έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα τη σήμανση (οπτική, ακουστική κ.λπ.) και παράλληλα, αν υπάρχει σχετική εγκατάσταση, θα θέσει σε λειτουργία τον μηχανισμό κατασβέσεως.
Η πυρανίχνευση βασίζεται σε ειδικούς ανιχνευτές και τα κομβία (μπουτόν) που τοποθετημένα σε επίκαιρα σημεία θα επιτρέπουν τόσο την αυτόματη όσο και την ημιαυτόματη λειτουργία του συστήματος. Οι ανιχνευτές αυτοί και τα κομβία συναγερμού πυρκαγιάς συνδέονται με ηλεκτρικούς αγωγούς με τα κέντρα ανιχνεύσεως. Τα κέντρα ανιχνεύσεως τοποθετούνται σε επιλεγμένα σημεία μετά από προσεκτική μελέτη του συγκεκριμένου κτιριακού συγκροτήματος ή των συγκροτημάτων.
Κυβερνοασφάλεια. Οι κυβερνοαπειλές (Cyber Threats) είναι ενέργειες που γίνονται από τρίτους με σκοπό να πάρουν πρόσβαση σε πόρους που δεν έχουν τα κατάλληλα δικαιώματα, να καταστρέψουν ευαίσθητες και σημαντικές πληροφορίες, να αποσπάσουν χρήματα από χρήστες ή να διακόψουν τη ροή εργασιών μιας επιχείρησης.
Πολλές επιχειρήσεις επιλέγουν να προσθέσουν ασφάλεια στα δίκτυά τους που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία ιδιόκτητων πληροφοριών και ιδιωτικών δεδομένων. Τα εμπορικά συστήματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο μπορούν να περιλαμβάνουν λογισμικό προστασίας από ιούς, κρυπτογράφηση δεδομένων, παρακολούθηση κυκλοφορίας και τείχος προστασίας (firewall).
Οι βασικές οντότητες που πρέπει να προστατευτούν μέσω των τεχνολογικών εργαλείων είναι, μεταξύ άλλων, τα endpoints (ή αλλιώς, τερματικά), έξυπνες συσκευές και routers, το δίκτυο στο σύνολό του αλλά και το cloud.
Πώς να επιλέξετε τον κατάλληλο πάροχο συστημάτων ασφαλείας
Υπάρχουν μερικά βασικά κριτήρια που πρέπει να έχετε υπόψη κατά την αναζήτηση της εταιρείας από την οποία θα προμηθευτείτε το σύστημα ασφαλείας που αναζητάτε. Ορισμένες εταιρείες ασφαλείας κτιρίου παρέχουν ένα σύστημα all-in-one, το οποίο περιλαμβάνει πολλά από τα παραπάνω συστήματα που αναφέρθηκαν. Μια άλλη επιλογή είναι να χρησιμοποιήσετε διαφορετικούς παρόχους που εστιάζουν σε έναν συγκεκριμένο τύπο τεχνολογίας.
Διαλειτουργικότητα. Φροντίστε ο προμηθευτής που θα επιλέξετε να σας παρέχει με τα προϊόντα του διαλειτουργικότητα, δηλαδή τη δυνατότητα το σύστημα ασφαλείας να διασυνδεθεί μελλοντικά με πιο περίπλοκα συστήματα.
Ευκολία τοποθέτησης. Προσέξτε αν το σύστημα ασφαλείας που θα επιλέξετε απαιτεί να γίνουν μεγάλες κατασκευαστικές εργασίες στον χώρο σας. Είναι προτιμότερο να καταλήξετε σε ένα προϊόν που τοποθετείται και προγραμματίζεται εύκολα για να το διαχειρίζεστε πιο εύκολα.
Κόστος συντήρησης. Εκτός της τιμής του συστήματος που θα αγοράσετε, λάβετε υπόψη το γεγονός ότι οποιοδήποτε σύστημα ασφαλείας χρειάζεται συντήρηση και τακτικές αναβαθμίσεις. Προτού αγοράσετε κάποιο προϊόν, υπολογίστε τα επιπλέον κόστη.
Εξυπηρέτηση πελατών. Συχνά δεν το λαμβάνουμε κατά νου, αλλά πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό παράγοντα της ασφάλειας του κτιρίου. Η εταιρεία που θα σας προμηθεύσει το σύστημα ασφαλείας πρέπει να έχει εξυπηρέτηση πελατών και να διακρίνεται για την ταχύτητά της στην επίλυση τυχόν προβλημάτων. Προσοχή, όσο αργεί να ανταποκριθεί ένας πάροχος ασφαλείας σε μια δυσλειτουργία, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα παραβίασης των δεδομένων και του δικτύου σας.